آشنایی با هنر ماشته بافی

همه چیز درباره هنر ماشته بافی

ماشته از صنایع دستی استان لرستان می باشد و در بسیاری از مناطق مختلف این استان تهیه می شود. با ماشته بافی که ریشه در نساجی سنتی دارد پارچه هایی از پشم ریسیده شده تولید می شود که در ایام قدیم به عنوان زیر انداز، روی کرسی و موارد این چنینی استفاده می شده می باشد اما هم درحال حاضر صنعت گران این گرایش با توجه به خلاقیت خود از ماشته بافی و این پارچه در تولید کالاهای گوناگونی استفاده می کنند.

ماشته بافی چیست؟

صنایع دستی به عنوان معرفی کننده هویت و فرهنگ ملی هر کشور نقشی اساسی دارد و جالب می باشد بدانید بیشتر صنایع دستی که در سطح جهانی به فروش می رسند از صنایع دستی ایران تشکیل شده اند اما استفاده از این صنایع در خود ایران به دلیل میل‌کردن مردم به اشیاء لوکس کاهش یافته می باشد.

از جمله صنایع دستی پر توجه در استان لرستان ماشته بافی می باشد که به عنوان جاجیم بافی نیز شناخته می شود. ماشته یکی از صنایع دستی مربوط به نساجی سنتی می باشد و برای تولید آن از پشم ریسیده استفاده می شود. ماشته بافی میان عشایر ایرانی زیاد متداول بوده و از شهرت بالایی بهره‌مند بود. امروزه به دلیل تنوع رنگی زیاد بالا در این محصول و شایستگی ایجاد طرح ها و شکل های مختلف در سایز های گوناگون می توان با تکیه بر خلاقیت فردی از ماشته بافی برای تزئین محیط یا وسایل بسیاری از جمله تولید رو میزی، تولید زیر انداز، تزئین کیف،‌ کفش،‌ رو مبلی و بسیاری موارد دیگر استفاده کرد.

تقریبا در تمامی مناطق استان لرستان ماشته بافی صورت می گیرد. همچنین غیر از این استان در کرمانشاه، کردستان و آذربایجان نیز عده زیادی به ماشته بافی و نساجی مشغول هستند که نشان دهنده شهرت جاجیم یا ماشته در سبک زندگی شهری می باشد.

مشابه صنایع دستی دیگر ماشته بافی نیز به تجهیزات زیادی نیاز ندارد و بیشتر نیروی جسمانی،‌ شکیبایی و شکیبایی برای تولید آن لازم می باشد اما فروش آن نسبتا آسان بوده و از بهترین روش ها برای کسب درامد می باشد.

وسیله مورد نیاز ماشته بافی

برای ماشته بافی بیشتر از وسیله و وسایل، به مهارت و خلاقیت نیاز داریم. البته هر کاری نیازمند امکانات مخصوص خود می باشد که در این پیشه این تجهیزات حاوی موارد زیر می شوند:

● دار ماشته بافی چهر وردی

● چرخ چله پیچی

● چرخ ماسوره پیچی

● ماکو و ماسوره

آموزش ماشته بافی

بخت اصلی دار ماشته بافی حاوی چهار ورد می باشد که وظیفه‌ی آنها تقسیم تارهای چله می باشد. این ورد ها توسط پدال هایی به پایه دار متصل می شوند که با جا به جایی هماهنگ آنها با کمک پاهای بافنده عمل بافت صورت می گیرد. برای بافت ماشته مشابه مراحل زیر عمل می کنند:

برای بافت در مرحله اول ما کو را با نخ پودی دور ماسوله می پیچند تا از دهانه‌ی کار ردشدن کند.

بافنده باید با کمک پاهای خود تسمه ها را فشار داده و با جا به جا کردن وردها را به دو دسته زیر و رو تقسیم کند. با این کار اصطلاحا دهانه کار باز می شود.

پس از باز شدن دهانه نوبت به ردشدن دادن ماکو می باشد. همچنین پود را به کمک زدن شانه به لبه پارچه می کوبند.

همزمان با این کار در هر رج دو رقم از پدال ها را کشیده و طبق نقشه بافت جا به جا میشوند.

مهم ترین نکات ماشته بافی

مهم ترین ماده اولیه در تولید ماشته نخ پشمی الوان می باشد. برای ماشته بافی معمولا از نقش بازي كردن های گل پتویی، چهارخانه آو و دار (آب و درخت)، راه راه، هشت منزل و غیره استفاده می شود. از ماشته در گذشته به عنوان تختخواب پیچ استفاده میشد اما با گذشت زمانه از شهرت بیشتری بهره‌مند شد و درحال حاضر نیز هر شخص با تکیه بر خلاقیت های فردی می تواند از طرح ها و در سایزهای مختلف برای ماشته بافی استفاده کند و با تولید اشیا‌ئی جدید یا ترکیب وسایل قدیمی بازاری مناسب برای خود بسازد.